Η Μαντζουράνα είναι φυτό συγγενικό της ρίγανης με πολλές παραφυάδες και μικρά μυρωδάτα φύλλα.  Από τα υπέργεια μέρη με απόσταξη παράγεται το αιθέριο έλαιο της. Αποτελεί μια από τις ισχυρότερες πήγες αντιοξειδωτικών. Στην αρχαιότητα το θεωρούσαν ως το βότανο της ευτυχίας. Είναι ποώδες και πολυετές, που καλλιεργείται σε κήπους και γλάστρες ως καλλωπιστικό, αρωματικό, αρτυματικό και φαρμακευτικό φυτό. Ανθίζει αργά το καλοκαίρι οπότε και συλλέγονται τα χρησιμοποιούμενα μέρη του (φύλλα και ανθοφόροι βλαστοί).

Ποιές είναι οι ιδιότητές του;

Οι ιδιότητες παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με αυτές της μέντας και του θυμαριού.

Βοηθά το πεπτικό σύστημα

Δρα ως σπασμολυτικό, αντιεμετικό, ανακουφίζει από τον μετεωρισμό και την δυσπεψία, διεγείρει το συκώτι και τη σπλήνα.

Χωνευτική δράση

Βοηθά πολύ σε ενοχλήσεις του στομάχου και δρα ως χωνευτικό/καταπραϋντικό για τον στομαχόπονο

Ηρεμιστική δράση

Είναι πολύ γνωστό για την ανακούφιση που προσφέρει από επίμονους και έντονους πονοκεφάλους ή πονόδοντους. Χρησιμοποιείται και ως παυσίπονο στους ρευματισμούς. Θεωρείται από την εναλλακτική ιατρική ευεργετικό σε νευρικής φύσεως παθήσεις, όπως υπερευαισθησία, νευρασθένεια, ψυχασθένεια, άγχος, αϋπνίες, ημικρανίες, ίλιγγος και απώλεια μνήμης.

Αποχρεμπτική δράση

Βοηθά σε παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και θεωρείται ευεργετικό για τον νευρικό βήχα, το κρυολόγημα, τις αμυγδαλές, τη βρογχίτιδα και το άσθμα. Εκδηλώνει επίσης εφιδρωτική επίδραση.

Υπάρχουν παρενέργειες;

  • Να μην καταναλώνεται κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης και θηλασμού
  • Σε μικρές δόσεις δρα ως ηρεμιστικό, θέλει όμως προσοχή γιατί σε μεγάλες δόσεις δρα ως ναρκωτικό

Με ποιούς τρόπους μπορούμε να το εντάξουμε στη διατροφή;

  1. Ως αφέψημα
  2. Ως αιθέριο έλαιο (μαζί με λίγο μέλι)
  3. Τα φύλλα και τα λευκά άνθη για το άρωμα στη μαγειρική ή ζαχαροπλαστική
  4. Οι σπόροι σε σάλτσες κρεατικών
  5. Στην παρασκευή γλυκών του κουταλιού (όπως κυδώνι, σταφύλι, σύκο)

Πώς να χρησιμοποιήσετε μαντζουράνα

Επειδή η γεύση της είναι τόσο λεπτή, είναι καλύτερα να την προσθέσετε στο τέλος του μαγειρέματος, καθώς το παρατεταμένο μαγείρεμα θα έχει ως αποτέλεσμα την εξάτμιση των αιθέριων ελαίων. Είναι μια ευπρόσδεκτη προσθήκη σε σάλτσες σαλάτες, ζυμαρικά, μαρινάδες καθώς και σε ψητό και μαγειρευτό κρέας αλλά και σε σούπες. Αρωματίζει τέλεια λάδια και ξύδια της Ελληνικής και Ιταλικής κουζίνας. Με γλυκές γευστικές αποχρώσεις που θυμίζουν πεύκα και εσπεριδοειδή, συνδυάζεται υπέροχα με ντομάτες και πιάτα με βάση την τομάτα, όπως η μαρινάρα και τα διάφορα dressings σαλάτας. Τρίψτε την πάνω σε μπριζόλες για να τις αρωματίσετε ή προσθέστε την για την παρασκευή τουρσιών. Φρέσκια ή αποξηραμένη,  είναι ένα εξαιρετικό συστατικό για την πίτσα και τα ζυμαρικά καθώς και πιάτων με αυγά και λαχανικά. Συνδυάστε την με βασιλικό για μια εξαιρετική ντοματοσαλάτα. Προσθέστε φρεσκοκομμένα φύλλα της σε γαρνιτούρες, λουκάνικα, ακόμη και σε βούτυρο που θα χρησιμοποιήσετε σε διάφορα σάντουιτς ή σε ψητές πατάτες. Ταιριάζει καλά με πολλά άλλα βότανα και χρησιμοποιείται μαζί με θυμάρι, εστραγκόν, φύλλα δάφνης και μαϊντανό για το γνωστό “bouquet garni”. Τέλος, το τσάι μαντζουράνας είναι ένα δημοφιλές ρόφημα στις μεσογειακές χώρες.

Επιλογή και αποθήκευση

Η μαντζουράνα μπορεί να καλλιεργηθεί σε γλάστρα. Τόσο τα φρέσκα, όσο και τα αποξηραμένα φύλλα της μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κουζίνα. Τα φρέσκα φύλλα πρέπει να έχουν βαθύ γκρίζο-πράσινο χρώμα και να μην έχουν κιτρινίσει.  Είναι στην καλύτερη φάση τους όταν μαζεύονται λίγο πριν την ανθοφορία. Τα βρίσκουμε επίσης στο εμπόριο. Αποθηκεύστε τη φρέσκια μαντζουράνα στο ψυγείο για μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης. Η αποξηραμένη πρέπει να φυλάσσεται σε σφραγισμένο γυάλινο δοχείο σε δροσερό, σκοτεινό και ξηρό μέρος, όπου μπορεί να διατηρείται για έξι μήνες έως και ένα χρόνο.

Λίγα ιστορικά στοιχεία

Η Μαντζουράνα είναι γνωστή από την αρχαιότητα στους Έλληνες, τους Ρωμαίους, τους Αιγύπτιους και τους Άραβες, για τους οποίους υπήρξε το σύμβολο της ευτυχίας. Οι αρχαίοι Σύριοι έφτιαχναν από τη μαντζουράνα ένα πολύ δυνατό άρωμα, το ‘αμαράκινον’ ή ‘σαμψύχινον’, του οποίου η χρήση ήταν πολύ διαδεδομένη στις γυναίκες των ανώτερων κοινωνικών βαθμίδων της Αθήνας. Στην Αίγυπτο το χρησιμοποιούσαν για να ξεπερνούν το αίσθημα της λύπης. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε ως αντισηπτικό, ο Διοσκουρίδης ως τονωτικό και ο Γαληνός ως χωνευτικό.

Οι τροβαδούροι και οι τραγουδιστές όλων των εποχών διαχρονικά πίνουν αφέψημά μαντζουράνας με μέλι, για να διατηρούν τη φωνή τους. Χάρη στο αιθέριο έλαιο που περιέχει, αποδίδει ένα ιδιαίτερα ευχάριστο άρωμα και γι’ αυτό σήμερα αποτελεί ένα σημαντικό συστατικό της αρωματοποιίας και της φαρμακευτικής.

 

Δείτε πληροφορίες για περισσότερα βότανα & μυρωδικά εδώ